✨ ปัจจุบันการใช้สารเคมีในการกำจัดวัชพืช มีบทบาทสําคัญในการพัฒนาการทางด้านการเกษตรเพื่อให้ได้ผลผลิตสูง ในแต่ละปีมีการใช้สารเคมีเป็นจํานวนมากและมีปริมาณการใช้เพิ่มขึ้นทุกปี เนื่องจากเป็นวิธีกำจัดวัชพืชที่สะดวก รวดเร็ว ประหยัด และมีประสิทธิภาพสูง


ไกลโฟเซต (
glyphosate)

เป็นสารกำจัดวัชพืชประเภทดูดซึมและทำให้แห้งตาย จัดเป็นสารประกอบจำพวกออแกโนฟอสฟอรัส (organophosphorus compound) มีประสิทธิภาพในการฆ่าวัชพืชหลายหลากชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัชพืชใบกว้างและหญ้าที่แข่งขันกับพืช สารไกลโฟเซตอาจอยู่ในลักษณะของผงหรือของเหลว

201219-Content-ทำไมต้องแบน-ไกลโฟเซต-คืออะไร-ผลกระทบที่หลายคนยังไม่รู้-02 edit


มักมีการใช้ไกลโฟเซตด้วยการฉีดพ่นและดูดซึมทางใบ หรือการฉีดเข้าที่ลำต้นของวัชพืชที่ต้องการทำลาย เช่น วัชพืชจำพวกหญ้าคา ไมยราบ หญ้าแห้วหมู กก เป็นต้น เพื่อลดจำนวนการเจริญเติบโตของวัชพืชเหล่านั้น ไกลโฟเซตยังไปหยุดการทำงานของเอนไซม์และกรดซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชและทำให้พืชตายในที่สุด

ไกลโฟเซตถูกดูดซึมเข้าไปออกฤทธิ์ในส่วนที่มีการเจริญเติบโตของพืชนั้น ๆ โดยยับยั้งเอนไซม์ที่ทำหน้าที่ในการสังเคราะห์กรดอะมิโนจำพวกอะโรมาติกที่สำคัญของพืช 3 ชนิด คือ ไทโรซีน ทริปโตเฟน และฟีนิลอะลานีน ดังนั้นการใช้ไกลโฟเซตจึงมีประสิทธิภาพเฉพาะในช่วงที่พืชกำลังเจริญเติบโตเท่านั้น ไม่สามารถใช้เป็นสารควบคุมก่อนงอกได้


➤ การใช้สารกำจัดวัชพืช

สารกำจัดวัชพืช (herbicides หรือ weedkillers) หรือเรียกกันว่า “ยาฆ่าหญ้า” เป็นสารเคมีที่ใช้ในการกำจัดวัชพืชที่คุกคามการเจริญเติบโตของพืชผล แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่

201219-Content-ทำไมต้องแบน-ไกลโฟเซต-คืออะไร-ผลกระทบที่หลายคนยังไม่รู้-03 edit


(1) สารแบบเลือกทำลาย (Selective herbicides)

จะเลือกฆ่าพืชเป้าหมายบางชนิด (ตามที่ระบุไว้บนฉลากผลิตภัณฑ์) แต่ไม่เป็นอันตรายหรือเป็นอันตรายเล็กน้อยต่อพืชที่ปลูก เช่น 2, 4-D ที่ถูกใช้เพื่อกำจัดวัชพืชใบกว้างโดยไม่เป็นพิษต่อต้นข้าวที่เป็นพืชใบแคบ เป็นต้น

(2) สารแบบไม่เลือกทำลาย (Non-selective herbicides)

จะเป็นอันตรายกับพืชทุกชนิดที่รับสารนี้เข้าไป เช่น Round-Up ไกลโฟเซต (glyphosate) มักถูกใช้เพื่อฆ่าวัชพืชที่ขึ้นในไร่นาทั้งหมด ก่อนที่จะปลูกเมล็ดพันธุ์พืชที่ต้องการ


อันตรายเมื่อใช้สารไกลโฟเชต

การสัมผัสสารไกลโฟเซต สามารถเกิดได้แบบตั้งใจและไม่ตั้งใจ เช่น การฆ่าตัวตาย การประกอบอาชีพ การรับประทานอาหาร และสิ่งแวดล้อม เมื่อสารไกลโฟเซตเข้าสู่ร่างกายจะทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ ได้แก่ การดูดซึมสารไกลโฟเซตสามารถซึมผ่านเยื่อหุ้มเซลล์แล้วเข้าสู่กระแสเลือดของร่างกาย โดยผ่าน 3 ทางหลัก คือ

201219-Content-ทำไมต้องแบน-ไกลโฟเซต-คืออะไร-ผลกระทบที่หลายคนยังไม่รู้-04 edit


1. ระบบทางเดินอาหาร

เกิดจากการรับประทานอาหารที่มีสารไกลโฟเซตปนเปื้อน อุบัติเหตุจากการรับประทานสารเคมีเข้าไป การฆ่าตัวตาย ซึ่งในระบบทางเดินอาหารจะมีการดูดซึมสารไกลโฟเซตประมาณ ร้อยละ20

2. ระบบทางเดินหายใจ

เกิดจากการหายใจเอาละอองฝอย ผ่านทางจมูกเข้าสู่ถุงลมปอดและแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือด สารเคมีบางส่วนที่ไม่ได้ดูดซึมผ่านทางระบบหายใจอาจถูกกลืนและดูดซึมเข้าสู่ระบบทางเดินอาหาร

3. ผิวหนัง

เกิดขึ้นผ่านทางต่อมเหงื่อและรูขุมขนไปยังเซลล์แล้วเข้าสู่กระแสเลือด สำหรับคนที่มีผิวหนังสมบูรณ์สารไกลโฟเซตจะถูกดูดซึมได้น้อยกว่าร้อยละ3 แต่ในคนที่มีผิวหนัง บกพร่อง สารไกลโฟเซตสามารถถูกดูดซึมได้ถึง 5 เท่าของคนที่มีผิวหนังสมบูรณ์


❝ สารไกลโฟเซตดูดซึมเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะเกิดการกระจายของสารเข้าสู่ระบบไหลเวียนโลหิต แล้วมีการแพร่ไปยังเนื้อเยื่อของอวัยวะต่างๆ และเกิดการสะสมในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งพบว่าส่วนใหญ่จะมีการสะสมในไตและตับ เป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้ใช้สารไกลโฟเซต


มาดูกันดีกว่า ว่าประเทศไหนที่ออกมา
แบนและจำกัดการการใช้ “ไกลโฟเซต” กันบ้าง?

หนึ่งในนั้น ก็คือประเทศไทย ของเรานั่นเอง ซึ่งประเทศไทยจัดอยู่ในกลุ่ม ประเทศที่จำกัดการใช้ไกลโฟเซต โดยเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 คณะกรรมการวัตถุอันตราย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ได้มีมติแบน 3 สารเคมีกำจัดวัชพืช คือ พาราควอต คลอร์ไพริฟอส และไกลโฟเซต เนื่องจากพบว่ามีอันตรายต่อสุขภาพประชาชนมาอย่างยาวนาน โดยมีผลบังคับทันทีในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2562

ผลปรากฏว่าผู้ที่ได้รับผลกระทบทั้งเกษตรกร ผู้นำเข้าอาหารสัตว์ต่าง ๆ ออกมาเคลื่อนไหว ต้องการให้เลื่อนการแบน 3 สารเคมีออกไปก่อน โดยให้เหตุผลว่าการห้ามใช้สารกำจัดวัชพืชทั้งสามชนิด จะทำให้พวกเขามีรายจ่ายเพิ่มขึ้น และยังไม่มีวิธีทางเลื่อกอื่นที่เหมาะสมมาทดแทน

แต่หลังจาก เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2562 คณะกรรมการวัตถุอันตรายชุดใหม่ได้มีมติใหม่ “ยกเลิกการแบนไกลโฟเซต เปลี่ยนมาเป็น จำกัดการใช้แทน”  และเลื่อนการแบน พาราควอต และคลอร์ไพริฟอส ซึ่งเดิมกำหนดให้มีผลในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2562 เป็นวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2563 แทน และกระทรวงเกษตรจะถูกมอบหมายให้หาทางเลือกอื่นมาทดแทน

เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา ประกาศ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 แบน “พาราควอต – คลอร์ไพริฟอส” ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2563 เป็นต้นไป

201219-Content-ทำไมต้องแบน-ไกลโฟเซต-คืออะไร-ผลกระทบที่หลายคนยังไม่รู้-05


ประเทศที่มีคำสั่งห้ามการใช้ไกลโฟเซต 

  • เยอรมนี ห้ามใช้ไกลโฟเซต
  • กรีซ แบนการใช้ไกลโฟเซตทุกผลิตภัณฑ์
  • ลักเซมเบิร์ก แบนการใช้ไกลโฟเซตทุกผลิตภัณฑ์
  • เวียดนาม แบนการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชทุกชนิดที่มีไกลโฟเซต
  • ซาอุดิอาระเบีย, คูเวต สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, กาตาร์, บาห์เรน และโอมาน 5 ประเทศในในตะวันออกกลาง แบนการใช้สารกำจัดวัชพืชไกลโฟเซต
  • มาลาวี ระงับใบอนุญาตนำเข้าไกลโฟเซตในเดือน เมษายน 2019
  • โตโก ห้ามไม่ให้นำเข้าใช้ไกลโฟเสตและผลิตภัณฑ์ใด ๆ ที่มีไกลโฟเซตเป็นส่วนผสม


✱ ประเทศที่จำกัดการใช้ไกลโฟเซต (Restrict on Glyphosate Use) ✱

  • สหรัฐอเมริกา ไม่ถูกห้ามจากรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
  • เดนมาร์ก ห้ามใช้ไกลโฟเซตในพืชหลังการงอกใหม่ทั้งหมด เพื่อหลีกเลี่ยงสารตกค้างในอาหาร
  • สาธารณรัฐเช็ก ผ่อนปรนการแบนและขยายเวลาการใช้ Roundup และไกลโฟเซตไปจนถึงสิ้นปี 2022
  • เบลเยียม ห้ามการจำหน่ายสารกำจัดวัชพืชในวงกว้าง (รวมถึงไกลโฟเซต) ให้กับผู้ใช้ที่ไม่ใช่มืออาชีพทั่วประเทศ
  • อิตาลี ห้ามการใช้ไกลโฟเซตฉีดพ่นก่อนการเก็บเกี่ยว และในพื้นที่เกษตร
  • เนเธอร์แลนด์ ถูกจำกัดการขายไกลโฟเซต เนื่องจากความกังวลในเรื่องสุขภาพของประชาชน
  • สวิตเซอร์แลนด์ ประกาศจะหยุดใช้สารกำจัดวัชพืชที่มีไกลโฟเซตภายในปี 2025
  • สวีเดน ถูกจำกัดให้ใช้ไกลโฟเซตได้ในระดับมืออาชีพเท่านั้น
  • สกอตแลนด์ ลดการใช้สารไกลโฟเซต และมองหาทางเลือกที่เหมาะสมหรือจำกัดการใช้งาน
  • สโลวีเนีย ห้ามใช้สารกำจัดวัชพืชที่มีไกลโฟเซต
  • สเปน บาร์เซโลนา, มาดริด, ซาราโกซ่า และแคว้นเอซเตรมาดูรา ได้ตัดสินใจห้ามใช้ไกลโฟเซต
  • โปรตุเกส ไม่อนุญาตให้ใช้ไกลโฟเซตในพื้นที่สาธารณะใด ๆ เช่น สวนสาธารณะ พื้นที่สีเขียว หรือสนามกีฬา
  • ออสเตรเลีย กำจัดการใช้ไกลโฟเซต
  • นิวซีแลนด์ ไม่มีข้อห้ามในระดับประเทศ แต่ในเมืองโอ๊คแลนด์และไครสต์เชิร์ช มีการห้ามใช้ไกลโฟเซตในพื้นที่สาธารณะ เช่น สวนสาธารณะ และสนามกีฬา
  • แคนาดา ห้ามการใช้ไกลโฟเซตในพื้นที่สาธารณะ หรือพื้นที่ของเอกชน
  • ศรีลังกา ห้ามการนำเข้าสารกำจัดวัชพืชที่มีไกลโฟเซตทุกผลิตภัณฑ์
  • อินเดีย ห้ามการจำหน่ายและการใช้ไกลโฟเซตนักฆ่าวัชพืชและผลิตภัณฑ์ทั้งหมด
  • คอสตาริกา ห้ามการใช้สารกำจัดวัชพืชไกลโฟเซตในพื้นที่ป่าคุ้มครองทั้งหมด
  • อาร์เจนติน่า จำกัดการใช้ไกลโฟเซต
  • เม็กซิโก ห้ามนำเข้าไกลโฟเซต
  • โคลอมเบีย หยุดใช้ยาฆ่าวัชพืชที่มีไกลโฟเซตเพื่อทำลายไร่โคคาที่ผิดกฎหมายซึ่งเป็นวัตถุดิบสำหรับการผลิตโคเคน
  • เบอร์มิวดา แบนการสารกำจัดวัชพืชไกลโฟเซต แต่สามารถนำเข้าสารไกลโฟเซตที่มีความเข้มข้นแบบจำกัด สำหรับการจัดการวัชพืชริมถนน


นอกจากนี้ ประเทศที่ยังไม่มีความชัดเจน (Unclear on Glyphosate Use)
ในการใช้สารไกลโฟเซต คือ ออสเตรีย, ฝรั่งเศส, บราซิล


ส่งท้ายกันหน่อยดีกว่า . . .

หากจำเป็นต้องใช้สารเคมี ขอให้ระมัดระวัง เราจึงมีข้อแนะนำดี ๆ มาฝากกัน ดังนี้

ก่อนการใช้ระหว่างการใช้งาน
1) อ่านฉลาก ทำตามคำแนะนำก่อนใช้งาน1) ใส่เสื้อผ้าอุปกรณ์ป้องกันให้มิดชิด
2) ตรวจสอบอุปกรณ์ ก่อนใช้งานทุกครั้ง2) ยืนเหนือลมขณะฉีดพ่น
3) ห้ามเปิดขวดและซองสารเคมีด้วยปาก3) ห้ามสูบบุหรี่, กินอาหาร หรือดื่มน้ำ
4) ห้ามใช้มือเปล่าผสมสารเคมี  4) หากสารเคมีหกรด ให้รีบล้างด้วยสบู่และน้ำสะอาด

ไม่ว่าจะใช้สารเคมีในรูปแบบไหน เมื่อเวลาใช้งานเสร็จ ควรรีบถอดเสื้อผ้าแยกซัก อาบน้ำทันที หลังฉีดพ่นเสร็จ และไม่ทิ้งบรรจุภัณฑ์รวมกับขยะทั่วไป  เมื่อหากมีอาการผิดปกติ ให้รีบไปพบแพทย์ทัน เพื่อสุขภาพที่ดี ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยต่อร่างกายกันด้วยนะจ๊ะ