สารพัดประโยชน์ของ “บอแรกซ์” ใช้กับงานบ้าน ได้จริงหรือ?

❝  แม้ใครต่อใครจะมองว่าสารบอแรกซ์เป็นตัวอันตราย แต่รู้หรือไม่? บอแรกซ์ก็มีด้านดี ๆ ที่หลายคนอาจจะยังไม่รู้ ถ้านำไปใช้ให้ถูกทางซึ่งผงบอแรกซ์นั้น จัดว่าเป็นสิ่งที่สามารถนำมาใช้ในการทำความสะอาดบ้านได้อย่างหลากหลาย เช่น การล้างจานชาม ทำความสะอาดเสื้อผ้า ทำความสะอาดกระจก รวมไปถึงทำความสะอาดห้องน้ำ นอกจากนี้ ยังสามารถนำมาใช้แก้ปัญหาท่ออุดตัน กลิ่นเหม็น และกำจัดสนิม ซึ่งในการนำมาใช้ต้องระมัดระวัง เพราะอาจเป็นอันตรายต่อเด็กและสัตว์เลี้ยงได้ อาจทำให้ผิวหนังระคายเคือง หากมีการสูดดมเข้าไป อาจจะทำให้เกิดปัญหากับระบบทางเดินหายใจได้ วันนี้ มารูโมะ เรามีวิธีแนะนำยังไงบ้าง ไปดูกันเลย ❞

บอแรกซ์ (Borax)

เป็นแร่ธาตุจากธรรมชาติ มีชื่อเรียกว่า โซเดียมบอเรท (Sodium borate) สูตรเคมี คือ Na₂[B₄O₅(OH)₄]·8H₂O เป็นสารประกอบโบรอนที่สำคัญที่สุดชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นผงสีขาวขุ่น คล้ายแป้ง หรืออาจมีลักษณะเป็นเม็ดกลมขุ่น ขนาดเล็กกว่าเม็ดสาคู มีคุณสมบัติละลายน้ำได้ดี มีรสชาติหวานเล็กน้อย

การนำ “บอแร็กซ์มาใช้ในงานบ้าน”

สามารถแบ่งได้ 3 กลุ่ม ดังนี้

1) งานทำความสะอาด

➤ ใช้ผงบอแรกซ์ ทำความสะอาดของในบ้านได้หลายอย่าง เช่น อ่างล้างหน้า ก๊อกน้ำ กระเบื้อง อุปกรณ์ไฟฟ้า เคาน์เตอร์ และอ่างอาบน้ำ

➤ ใช้ทำความสะอาดห้องน้ำ ให้นำเอาผงบอแรกซ์ 1 ถ้วยใส่ลงไปในโถสุขภัณฑ์ ทิ้งไว้ข้ามคืนจะช่วยขจัดคราบสกปรก เชื้อโรคต่าง ๆ ออกจากสุขภัณฑ์ เมื่อถึงตอนเช้า ให้ใช้แปรงขัดอีกเล็กน้อย ช่วยประหยัดแรงและทำให้สุขภัณฑ์สะอาดหมดจด

➤ ใช้ทำความสะอาดเครื่องครัวที่มีความบอบบางได้ เพราะ บอแร็กซ์ สามารถใช้ทำความสะอาดอลูมิเนียมได้ แค่นำผงบอแรกซ์ไปโรยลงบนเครื่องครัวที่เปียก จากนั้นใช้ผ้าเปียกหมาด ๆ เช็ดออก เครื่องครัวจะดูเงางามขึ้นมาทันที

➤ ใช้ทำความสะอาดกระจกหน้าต่าง โดยผสมน้ำ 3 ถ้วย กับผงบอแร็กซ์ 2 ช้อนโต๊ะ คนให้ละลาย จากนั้นเอาผ้าชุปลงไปเช็ดบริเวณกระจก และหน้าต่าง จะช่วยให้กระจกใส ดูสะอาดเอี่ยม

➤ ใช้แก้ปัญหาท่อตัน โดยนำผงบอแรกซ์ครึ่งถ้วยใส่ลงไปในท่อที่ตัน แล้วเทน้ำเดือดตามลงไปอีก 2 ถ้วย ทิ้งไว้ประมาณ 15 นาที แล้วเปิดน้ำให้ไหลผ่านประมาณ 1-2 นาที

➤ ใช้ขจัดกลิ่นอับในบ้าน โดยละลายผงบอแรกซ์ครึ่งถ้วยกับน้ำครึ่งถ้วย จากนั้น นำไปใส่ขวดสเปรย์ แล้วฉีดลงบนผ้าหรือจุดที่มีกลิ่นอับในบ้าน

2) ทำให้ของเก่ากลับมาดูใหม่

➤ ใช้กำจัดสนิมได้ โดยนำผลบอแรกซ์ใส่ภาชนะ จากนั้นบีบน้ำมะนาวลงไป คนให้เข้ากัน แล้วใช้ฟองน้ำชุบไปทาบริเวณที่มีสนิม อาจจะเป็นหม้อ หรือกระทะก็ได้ทิ้งไว้ประมาณครึ่งถึง 1 ชั่วโมง แล้วใช้แปรงขัดออกในทิศทางที่เป็นวงกลม จากนั้นก็ล้างออกด้วยน้ำสะอาด หากมีสนิมมากอาจจะต้องทำหลายครั้ง

➤ ทำให้จานชามเก่ากลับมาสวยเหมือนใหม่ โดยนำเปิดน้ำในอ่างล้างจานประมาณ 3ใน 4 ของอ่าง ใส่ผงบอแรกซ์ลงไปประมาณครึ่งถ้วย จากนั้นนำจานชามลงไปแช่ประมาณครึ่งถึง 1 ชั่วโมง เปิดน้ำทิ้งแล้วล้างจานชามให้สะอาดด้วยน้ำยาล้างจานตามปกติ

➤ ใช้ขจัดคราบสกปรกออกจากผ้า ให้ผสมผงบอแรกซ์ ¼ ถ้วยกับน้ำอุ่นครึ่งแกลลอน หรือประมาณ 8 แก้ว เตรียมไว้ แล้วนำผ้าที่เปื้อน ลงไปแช่ ประมาณ 30 นาที ก่อนน้ำไปซักตามปกติ จะช่วยขจัดคราบสกปรกได้ เช่น เป็นคราบน้ำนัม, คราบเลือด รวมไปถึงคราบจาระบี

3) งานกำจัดแมลง

➤ ใช้กำจัดแมงในบ้านได้ ไม่ว่าจะเป็นมด แมลงสามง่าม เต่าทอง หรือแม้กระทั่งแมลงสาบ เพียงนำเอาผงบอแรกซ์ไปโรยในบริเวณที่มักจะมีแมลง อาจจะเป็นตามพื้น หรือตามตู้ แต่ต้องระวังไม่ให้สัตว์เลี้ยง หรือเด็ก เข้าถึงได้ บางคนอาจจะใช้น้ำผึ้งหรือของเหนียว ๆ ผสมกับบอแรกซ์ เพื่อล่อให้แมลงมากินด้วย

➤ ใช้กำจัดหมัดออกจากพรม โดยโรงผงบอแรกซ์ในบริเวณที่คิดว่ามีตัวหมัด ทิ้งไว้ประมาณ 6 ชั่วโมง จากนั้นก็ใช้เครื่องดูดฝุ่นดูดออก กรณีนี้ต้องระวังเด็กและสัตว์เลี้ยงเช่นกัน บอแร็กซ์ สามารถฆ่าหมัด และตัวอ่อนได้ แต่ไม่สามารถทำลายไข่ของมันได้

➤ ใช้กำจัดหนู ป้องกันไม่ให้หนูเข้ามาในบริเวณบ้าน โดยโรยผงบอแรกซ์เป็นทางยาวบริเวณพื้นติดกับผนัง ซึ่งเป็นจุดที่หนูมักจะผ่านเข้ามา แต่ต้องระวัง ไม่โรยในจุดที่เราจะเดินเหยียบเสียเอง

รู้หรือไม่? การใช้งานทั่วไปของ “บอแรกซ์” หมายถึง กลุ่มของสารประกอบที่เกี่ยวข้องโดยแยกตามปริมาณน้ำ ดังนี้
ปราศจากบอแรกซ์หรือโซเดียมเตตราบอเรต (Na2B4O7)
บอแรกซ์เพนทาไฮเดรต (Na2B4O7 · 5H2O)
บอแรกซ์เดคาไฮเดรต (Na2B4O7 · 10H2O)

สารบอแรกซ์อันตรายอย่างไร?

บอแรกซ์เป็นสารที่สามารถทำให้ระคายเคืองและเกิดอันตรายได้ ซึ่งความอันตรายแยกเป็น 2 ประเภท คือ ความเป็นพิษ (Toxicity) กับ ความเป็นสารก่อให้เกิดมะเร็ง (Carcinogen)

1) ความเป็นพิษ (Toxicity) บอแรกซ์ไม่มีความเป็นพิษต่อมนุษย์โดยตรง เมื่อเข้าสู่ร่างกายจะมีผลต่อร่างกายคล้ายการได้รับเกลือแกง (NaCl) โดยร่างกายสามารถใช้ประโยชน์จากโซเดียมในบอแรกซ์ได้เช่นเดียวกับเกลือแกง อาการเป็นพิษจะเกิดต่อเมื่อได้รับบอแรกซ์เป็นปริมาณที่ค่อนข้างสูงมาก ปริมาณที่เป็นพิษ (Median Lethal Dose) คือ 66 กรัมต่อน้ำหนักตัวหนึ่งกิโลกรัม อาการที่ถูกพิษ คือ ทำให้ระดับเกลือแร่ในร่างกายเสียสมดุล เนื่องจากบอแรกซ์ไม่มีรสเค็ม เหมือนเกลือแกง ทำให้ผู้บริโภคไม่รู้ว่าในอาหารมีบอแรกซ์อยู่มากแค่ไหน จึงมีโอกาสที่จะรับประทานมากเกินขนาดได้ง่ายกว่า

2) ความเป็นสารก่อให้เกิดมะเร็ง (Carcinogen) ในอดีตเคยมีรายงานการทดลองทางการแพทย์อ้างว่าการให้หนูทดลองรับประทานบอแรกซ์ในปริมาณที่สูงมาก ๆ ติดต่อกันหลายปีอาจทำให้เป็นมะเร็งได้ (ในสหรัฐ EPA ออกข้อจำกัดการใช้บอแรกซ์ในปี พ.ศ. 2489) อย่างไรก็ตาม ผลการทดลองทางการแพทย์นี้มีข้อมูลที่คลุมเคลือ เนื่องจากเทียบเท่ากับการใช้ปริมาณบอแรกซ์ที่สูงมากติดต่อกัน 5-10 ปี ซึ่งไม่ใช่เงื่อนไขที่จะเป็นจริงในทางปฏิบัติ ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2529 EPA ได้ประเมินใหม่ว่าไม่มีหลักฐานที่บ่งชี้ว่าบอแรกซ์มีอันตรายหรืออาจก่อให้เกิดมะเร็ง การประเมินซ้ำในปี พ.ศ. 2549 ยืนยันว่าไม่พบความเป็นอันตรายของบอแรกซ์ และในปัจจุบันหลายประเทศยังคงห้ามใช้บอแรกซ์เป็นส่วนผสมในอาหารรวมทั้งประเทศไทย

บอแรกซ์ปลอดภัยแค่ไหน?
บอแรกซ์ในรูปแบบปกติของโซเดียมเตตราบอเรตเดคาไฮเดรตไม่เป็นพิษเฉียบพลัน ซึ่งหมายความว่า จำเป็นต้องสูดดมหรือรับประทานในปริมาณมากเพื่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ ยาฆ่าแมลงเป็นหนึ่งในสารเคมีที่ปลอดภัยที่สุด การประเมินสารเคมีในปี 2549 โดย US EPA ไม่พบสัญญาณของความเป็นพิษจากการสัมผัสและไม่มีหลักฐานความเป็นพิษต่อเซลล์ในมนุษย์ ซึ่งแตกต่างจากเกลือหลายชนิดที่สัมผัสกับบอแรกซ์ทางผิวหนังไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง

อย่างไรก็ตามสิ่งนี้ไม่ได้ทำให้บอแรกซ์ปลอดภัยอย่างแน่นอน ปัญหาที่พบบ่อยที่สุดจากการสัมผัส คือ การหายใจเอาฝุ่นเข้าไปอาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจโดยเฉพาะในเด็ก การรับประทานบอแรกซ์จำนวนมากอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้อาเจียนและท้องร่วง

👉 บอแรกซ์ มีประโยชน์หลายอย่างและเป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ซึ่งการใช้ผงบอแรกซ์และบอแรกซ์บริสุทธิ์ในน้ำ มีดังนี้

• นักฆ่าแมลงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผลิตภัณฑ์ฆ่าแมลงสาบและเป็นสารป้องกันมอด (วิธีแก้ปัญหา 10 เปอร์เซ็นต์สำหรับขนสัตว์)
• ยาฆ่าเชื้อรา
• สารกำจัดวัชพืช
• สารดูดความชื้น
• เครื่องซักผ้า
• น้ำยาทำความสะอาดในครัวเรือน
• สารทำให้น้ำอ่อน
• วัตถุเจือปนอาหารเป็นสารกันบูด (ห้ามในบางประเทศ)

👉 บอแรกซ์ เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์อื่น ๆ อีกมากมาย ได้แก่

• สารโซลูชันบัฟเฟอร์
• สารหน่วงไฟ
• ผลิตภัณฑ์ฟอกสีฟัน
• แก้วเซรามิกและเครื่องปั้นดินเผา
• เคลือบเงา
• ใช้เป็นสารตั้งต้นสำหรับกรดบอริก
• ใช้ในโครงการวิทยาศาสตร์ เช่น ไฟไหม้สีเขียวสีน้ำเมือกและผลึกสารบอแรกซ์
• การทดสอบลูกปัดเคมีวิเคราะห์บอแรกซ์
• ฟลักซ์สำหรับเชื่อมเหล็กและเหล็กกล้า

เห็นไหมว่า . . . ผงบอแรกซ์ไม่ได้มีแต่ด้านลบเพียงด้านเดียวเท่านั้น เพียงแค่เอาเคล็ดลับวิธีการใช้บอแรกซ์ให้เกิดประโยชน์กับบ้านอย่างที่เรานำมาฝากกันในวันนี้ไปใช้กัน เผลอ ๆ คุณอาจจะตกหลุมรักบอแรกซ์ขึ้นมาโดยไม่รู้ตัวก็ได้